Jak drzewa przygotowują się na przetrwanie zimy?

Nieraz zauważyliście pewnie, że drzewo zrzuca na zimę liście. Co to im daje? Otóż w czasie zimy światła jest za mało, aby mogły przeprowadzać fotosyntezę. Chlorofil zanika, a miedzy gałązką a liściem tworzy się przegroda, przez co liść usycha i spada. Dzięki temu woda z drzewa nie paruje, a magazynowane w tkankach cukry i tłuszcze pozwalają mu przetrwać.
                                             

Zdjęcie jabłoni zimą

Jabłoń jesienią

Jesienią liście drzew zmieniają kolor. Stają się żółte, pomarańczowe, brązowe. Nadają krajobrazowi uroku, a następnie opadają. Dlaczego tak się dzieje?

Otóż kiedy słońca jest coraz mniej chlorofil rozkłada się, a rośliny wodę i składniki odżywcze transportują z liści do łodyg. Wtedy zaczynają się ujawniać barwniki: karoteny (pomarańcz) i ksantofile (żółty), które na skutek połączenia z kwasami tłuszczowymi dają kolory.

Jesienią liście stają się uciążliwym balastem, więc drzewo chce się ich pozbyć. Z tego powodu u styku ogonka liścia powstaje specjalna warstwa komórek, która odcina dopływ substancji odżywczych do niego. Liść staje się kruchy i wystarcza niewielki wiatr, aby opadł.

Jabłoń wiosną

Wiosną cała przyroda budzi się do życia. Jak drzewa funkcjonują w tej porze roku?

Wiosną drzewom stopniowo wyrastają liście, które powstały rok wcześniej, latem. Dzięki temu roślina może przeprowadzać proces fotosyntezy - gwarantuje powstanie energii.

O tej porze roku zaczyna się okres wegetacyjny wielu polskich roślin. Wtedy mogą się rozwijać ze względu na odpowiednią temperaturę, w drzewie zachodzą intensywne procesy rozwojowe.
To także czas okresu wegetacji, czyli wzrostu rośliny.

Wiosna to intensywny czas dla sadowników. Należy przycinać, opryskiwać drzewa oraz przygotować się do ich kwitnienia.

Jabłoń latem

Po wiośnie, zielonej, pięknej, okraszonej dużą ilością kwiatów następuje lato. Dobre nasłonecznienie, letnie burze i wysoka temperatura stwarzają świetne warunki do rozwoju naszej jabłoni. Na koniec lata wytwarzają się owoce, które symbolizują koniec lata i rychły początek jesieni.

Lato jest okresem, w którym drzewo ma bardzo dużą możliwość do przeprowadzania fotosyntezy. składa się na to kilka czynników między innymi duża ilość promieni słonecznych niezbędnych do tego procesu. Energia, która jak wiemy jest produktem fotosyntezy, zostaje w większości spożytkowana na przemianę okwiatu w owoc.  

Piękne, zdrowe jabłonie to gwarancja udanych plonów w okresie jesiennym. Lato to czas, w którym warto dokonać cięć młodych pędów tych drzewek. Drzewa, zaraz po wiosennym przycinaniu, wytworzyły masę nowych, pionowych odrostów zwanych wilkami. Pędy te pozostawione same sobie szybko powodują zagęszczeni korony, konsekwencją czego jest jej zacienienie. Dodatkowo młode pędy pochłaniają masę substancji odżywczych, co nie pozostaje bez wpływu na wielkość i wybarwienie owoców.

Roczny przyrost drewna w Polsce nie jest równomierny, gdyż sezon wegetacyjny nie trwa przez cały rok, zaś mając dwa okresy wegetacyjne w roku - drewno składa się z dwóch rodzajów słojów: jasnego i ciemnego. Słój jasny powstaje wczesną wiosną. Słój ciemny powstaje późnym latem.                                                                              

Ciekawostki o jabłoni

1. Jabłonie są najważniejszymi drzewami owocowymi strefy umiarkowanej i drugimi po roślinach cytrusowych na świecie. Jabłoń występuje w dwóch postaciach, drzewa i krzewu. Są to drzewa światłolubne (choć znoszące lekkie zacienienie), stosunkowo odporne na suszę i mróz, jednak należy je chronić przed wiosennymi przymrozkami i przed silnym wiatrem w zimie. Jabłoń jest drzewem krótkowiecznym i dosyć wolno rosnącym. W zależności od odmiany i warunków bytowania osiąga wiek 20-100 lat. Tempo wzrostu 30-60cm/rok.

2. Ilość uprawianych odmian jabłoni domowej jest ogromna i sięga kilkunastu tysięcy. Oczywiście różne odmiany są uprawiane w różnych częściach świata.Obecnie największym producentem jabłek, wytwarzającym rocznie ponad 20 milionów ton tych owoców (co stanowi prawie połowę produkcji światowej!) są Chiny. Drugie miejsce zajmuje Argentyna (15%), trzecie - USA (7.5%).

3. W Polsce roczna produkcja jabłek wynosi około 2 miliony ton. Do najbardziej znanych odmian polskich należą 'Idared', 'Szampion', 'Jonagold', 'Golden delicious', 'Lobo', 'Gala' oraz 'Oliwka inflandzka' zwana potocznie 'Papierówką'.

4. Jabłoń domowa jest rozmnażana prawie wyłącznie przez oczkowanie i szczepienie, przy czym jako podkładki stosuje się gatunki naturalne, takie jak jabłoń dzika, jagodowa i śliwolistna.

5.Oprócz znaczenia w sadownictwie, jabłonie są także uprawiane jako drzewa ozdobne. Istnieją nawet specjalnie wyhodowane odmiany typowo ozdobne. Wytwarzają one małe i niejadalne, za to efektownie zabarwione owoce.

6. Jabłonie są jednymi z najdłużej uprawianych przez człowieka roślin użytkowych. Z wykopalisk wiadomo, że początek ich uprawy sięga okresu neolitu.

Najstarsze zwęglone resztki jabłek znane są z Anatolii i datowane na 6500 lat p.n.e.

Szlachetne formy jabłoni powstały po raz pierwszy na Kaukazie i w Azji Mniejszej i stąd przedostały się do Palestyny i Egiptu około 4000 lat p.n.e. dzięki ludom koczowniczym.

Najpóźniej jabłonie dotarły do Australii bo w końcu XVIII wieku.

7. W najdawniejszych czasach powszechną metodą przechowywania jabłek było suszenie przepołowionych owoców.

8. W Polsce natrafiono na nasiona jabłoni wśród znalezisk kopalnych w Biskupinie datowanych na 800 lat p.n.e. Były to prawdopodobnie nasiona jabłoni leśnej.

Wraz z przybyciem do Polski Cystersów i Benedyktynów zaczyna się uprawa jabłoni szlachetnych sprowadzonych z Europy Zachodniej.

9. Wcześniej na naszych ziemiach znano lokalne odmiany, takie jak: Kapuśniak, Rapa, Kutnia, Winiówka, Bukówka, Żytniówka, Papierówka, Moręgi, Smużki, Pierzgnięta, Stożki Zatorskie.

Nowe odmiany drzew i krzewów owocowych od najdawniejszych czasów przenoszono z jednych krajów do drugich. Metodę przenoszenia odmian z krajów o podobnym klimacie (lub chłodniejszym) nazywamy naturalizacją. Znaczna część odmian przenoszona do nowych, nawet podobnych warunków klimatycznych traci swe zalety i dlatego ich uprawa nie powinna wychodzić poza niewielki obszar.

Parę ciekawostek dotyczących owoców jabłoni :

1.W świeżych jabłkach znajdziemy prawdziwe bogactwo składników odżywczych, takich jak: witaminy: C, B1, B2, B3, B5, B6, B12, A, D, K, E, a oprócz tego: mnóstwo błonnika, retinol, tokoferol, beta-karoten oraz likopen.

2. Jabłek nie należy przechowywać z innymi owocami, ponieważ wydzielany przez nie etylen powoduje szybsze dojrzewanie i psucie się innych owoców.

3.Obite i zbrązowiałe jabłka nie tylko szybko się psują, ale także tracą większość swoich wartości odżywczych

4.Jabłko może być składnikiem diety odchudzającej - nie tylko dobrze wpływa na układ pokarmowy, ale przede wszystkim nie tuczy, bo zawiera jedynie ok. 130 kcal.

5.Sadownicy mają swoje sposoby na wyhodowanie pięknych owoców jabłoni. Aby jabłko było duże i soczyste, na jabłoni nie może ich być zbyt wielu. W tym celu drzewo przycina się tak, aby częściowo przerzedzić owoce. Kiedy jest ich mniej, to rosną ładniejsze!

6.Zostawiając ogryzek marnujemy sporą ilość miąższu. Warto zatem jeść jabłko do końca, bo ogryzek jest jadalny! Wyplucia wymaga jedynie samo gniazdo nasienne, które do najsmaczniejszych nie należy, ale znajduje się ono pośrodku ogryzka, więc jest łatwe do wykrojenia.

7. W skórce jabłka gromadzi się najwięcej witamin i...pestycydów. Jeśli więc jabłko nie pochodzi z uprawy ekologicznej, gdzie unika się stosowania chemikaliów, to przed zjedzeniem, lepiej obrać je ze skórki.

Jabłoń - roślina okrytonasienna

Rośliny okrytonasienne są również nazywane okrytozalążkowymi. To dominujące organizmy spośród wszystkich grup roślin. W tej chwili znanych jest około 250 000 gatunków. Spotyka się wśród nich drzewa, krzewy i rośliny zielne. Cechą charakterystyczną dla roślin wyższych jest tworzenie kwiatu. Okrytonasienne posiadają kwiat rozbudowany, składający się z okwiatu dna kwiatowego. 

Kwiat może być zapylany przez wiatr(wiatropylne), owady(owadopylne) lub dzięki obecności wody(wodopylne). Nowością jest wytwarzanie owocu, który chroni nasiona, w którym znajduje się zarodek z materiałami zapasowymi.

Kwiatostany to skupienia kwiatów. Wyróżnia się kwiatostany groniaste i wierzchotkowate.

Budowa nasiona: